Czym jest ugoda zawarta przed mediatorem i jakie są skutki?

Czym jest ugoda zawarta przed mediatorem i jakie są skutki? 

Jest umową, która wywołuje określone skutki materialnoprawne i jako czynność prawna wywołuje skutki formalno prawne. Oznacza to, że jest kontraktem i kreuje zobowiązania dla stron ugody, ale i wywołuje skutki w ramach postępowania sądowego. Ugoda mediacyjna jest niczym innym, jak procesem negocjacyjnym, w trakcie którego strony zaistniałego sporu lub mogącego powstać, wskazują na różne propozycje rozwiązania sporu w obecności osoby trzeciej – mediatora. To strony postępowania mediacyjnego decydują o treści ugody, jak i jej układzie.  

Ugoda mediacyjna jest rezultatem postępowania mediacyjnego, którego celem jest rozwiązanie sporu już istniejącego, a także sporu, który może powstać. Głównymi elementami takiej umowy są wzajemne ustępstwa stron czynione w stosunku do pierwotnego stosunku prawnego, celem natomiast jest zapewnienie wykonania roszczeń lub uchylenie niepewności ich wykonania. Istotnym jest, iż wskutek zawarcia ugody przed mediatorem uzyskać można tytuł wykonawczy i wszcząć egzekucję. 

Nasuwa się pytanie, ale jak? 

Dlatego, iż ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd ma moc prawną ugody zawartej przed sądem. Zatwierdzona ugoda poprzez nadanie jej klauzuli wykonalności staje się tytułem wykonawczym, co oznacza, iż można skierować działania na drogę egzekucji. 

Wyrok sądu na podstawie ugody – powaga rzeczy osądzonej?

Należy zaznaczyć, iż nie można drugi raz wszcząć postępowania przed sądem w tej samej sprawie i między tymi samymi stronami sporu, gdyż wyrok sądu na podstawie zawartej ugody podczas postępowania mediacyjnego, korzysta z powagi rzeczy osądzonej (res iudicata). Oznacza to, iż nie można wnieść pozwu w sprawie już ugodzonej. 

Warto wspomnieć, iż w praktyce mediatora spotyka się również ugody zawierające postanowienia w zakresie warunków zawieszających, których ziszczenie powoduje powstanie skutku prawnego lub warunków rozwiązujących, których ziszczenie powoduje ustanie określonego skutku prawnego. Jednakże, nie w każdej ugodzie dopuszczalne jest zastrzeganie powyższych warunków, a ograniczenia te mogą wynikają wprost z przepisów prawa albo natura stosunku prawnego nie pozwala na jego wprowadzenie. 

Ugoda z warunkiem bezprawnym?

Ugoda zawarta przed mediatorem jest nieważna, gdy uwzględnia warunek niemożliwy lub warunek przeciwny ustawie lub warunek przeciwny zasadom współżycia społecznego.

Skonstruowanie ugody warunkowej nie jest sprawą prostą, jednak należy mieć na uwadze fakt, iż tylko ugoda mediacyjna zawarta pod warunkiem, który w sposób prawidłowy został sformułowany – wywołuje skutki prawne w postaci uprawnień i obowiązków stron związanych z zastrzeżonym warunkiem.